Propagatienieuws – 26 augustus 2023
Deze week in Propagatienieuws:
Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).
HF
De laatste week van augustus is aangebroken en de daglichtperiode wordt nu snel korter. Het is ook het begin van de tijd waarin de chemische samenstelling van de ionosfeer verandert naar meer mono-atomaire moleculen, waarvan bekend is dat ze gemakkelijker ioniseren.
Op HF waren de effecten van de naderende herfst al goed te merken. Ondanks de lage zonneactiviteit nam MUF toe, de banden rond 24 MHz en hoger waren tijdelijk open. 21 MHz was de hele dag open en ’s nachts bewoog de MUF rond 15 MHz. Menig DXer had hier met spanning op gewacht.
Een ander pluspunt is dat de grootte en het aantal van coronale gaten op de zon sterk is afgenomen. Het magnetisch veld van de aarde bleef hierdoor de hele week grotendeels rustig. Luisteraars op de lagere HF-banden hadden enkel te lijden onder de zomerse onweersbuien boven Europa.
Na ongeveer een dozijn M-flare-vrije dagen, was er vrijdag vroeg in de ochtend een vrij zwakke M-klasse zonnevlam. De zonnewindsnelheden zijn momenteel iets toegenomen, het interplanetaire magnetische veld (IMF) overwegend zwak.
De media hebben afgelopen week ook aandacht besteed aan een wetenschappelijke publicatie in het tijdschrift Science. Via metingen van de Solar orbiter die rond de zon draait, is ontdekt dat er kleine jets of straalstromen uit de zon ontsnappen. Die zouden de lang gezochte bron van de zonnewind kunnen zijn, de geladen deeltjes die op aarde het poollicht veroorzaken. De telescoop is grotendeels in België gebouwd en wordt beheerd door de Koninklijke Sterrenwacht van België. De omroep VRT besteed hier aandacht aan op een van haar webpagina’s:
vrt.be/_/belgische-telescoop-ontdekt-mogelijk-de-oorsprong-van-de-zonnewind/
HF-vooruitzichten
Voor de komende dagen kunnen we verwachten dat de propagatieomstandigheden goed blijven. De solarfluxindex is voorlopig rond de 140 en zou tegen volgende vrijdag kunnen toenemen tot 165. De Kp index zal 2 tot net boven 3 worden en daarmee zal het aardmagnetisch veld rustig tot actief blijven.
De maximaal bruikbare frequentie zal daardoor variëren tussen 14 MHz in de nacht tot 24 MHz overdag. We kunnen dus opnieuw DX verwachten op 21 MHz en meestal van kort na zonsopgang tot kort voor middernacht. Openingen boven 24 MHz zullen vaker voorkomen en langer duren.
VHF en hoger
Tropo, regenscatter
De wind komt is nog steeds uit zuidwestelijke hoek, maar het patroon met hoge en lagedrukgebieden zorgt ervoor dat dit geen noemenswaardige tropo oplevert. Het blijft afwachten hoe het weer zich in de loop van de week gaat ontwikkelen. De buien in de komende dagen bieden wel kansen voor regenscatter.
Sporadische-E, meteorscatter en Aurora
We naderen het einde van het traditionele Sporadic-E seizoen. In elke maand kan nog een opening voorkomen, maar de activiteit is na de eerste week van september veel lager. We krijgen nog steeds af en toe vlaag van activiteit voor multi-hop paden op 10m naar het Verre Oosten en de States.
In de komende week zijn er nog 2 kleine meteorenregens die nog een bijdrage leveren boven de random meteoren voor scatter verbindingen.
Voor Aurora is de Kp-index voorlopig nog te laag. Merk op dat de herfst- en lentemaanden typisch een voorkeurstijd zijn voor poollicht.
EME
Deze zaterdag is de declinatie van de maan minimaal zodat de maan die niet boven 10 graden hoogte komt. Het wordt volgende week vrijdag weer positief. Omdat het perigeum van de Maan op woensdag is, zijn de padverliezen laag. 144MHz hemelruis is hoog dit weekend, maar daalt naar lage niveaus volgende week vrijdag.
Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre , darc.de/der-club/referate/hf/ ,Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk, swpc.noaa.gov, en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl
