Propagatienieuws – 18 nov 2023
Deze week in Propagatienieuws:
Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).
HF
De solarfluxindex is afgelopen week verder gezakt naar een magere 120 en was het aardmagnetisch veld meestal rustig.
Afgelopen donderdag was het zelfs voor het eerst in bijna een jaar onder de 120. Dit is niet het einde van het maximum. Het is waarschijnlijker dat de huidige cyclus 25, net als sommige andere ervoor, ook een dubbel maximum zal vormen. Een kleine dip ertussen. Volgens de huidige voorspellingen zou het tweede maximum dan in 2024 zijn.
Het betekende dat de HF-propagatie niet uitmuntend was maar wel goed bruikbaar door de seizoensgebonden HF-condities zijn in de herfst.
De grafieken opPropquest.co.uk tonen dat de kritische frequentie voor de F2-laag nog steeds piekt op meer dan 12 MHz rond het middaguur. De kritische frequentie van de F2-laag is de hoogste frequentie waarbij radiogolven worden teruggestuurd naar de aarde als ze rechtstreeks de ionosfeer in worden gestuurd.
Dit geeft ons een maximaal bruikbare frequentie, of MUF, over een pad van 3000 km van meer dan 40 MHz. Interessant genoeg geeft het ons ook een MUF van meer dan 14,7 MHz over een afstand van 500 km voor verbindingen over een kortere afstand op de 20m band.
HF-vooruitzichten
Voor de komende dagen wordt aanhoudend lage tot matige zonneactiviteit verwacht. Individuele M-klasse zonnevlammen lijken mogelijk met het oog op een nieuwe regio die momenteel naar de zuidoostelijke rand draait, evenals andere regio’s die naar de voor ons zichtbare zonneschijf zullen draaien tegen het begin van de week.
De zonneflux zal rond de 120 liggen, met een licht opwaartse trend. De geomagnetische activiteit zal grotendeels rustig zijn in het weekend, maar in de nacht van zondag op maandag zal de Kp index weer oplopen naar bijna 6 met een G2 storm.
Oorzaken zijn enerzijds een toename van de snelheid van de zonnewind als gevolg van een coronaal gat, en aan de andere kant zal de aarde zeer waarschijnlijk onder invloed komen van een coronale massa-ejectie.
De kans op aurora wordt hierbij beïnvloed door de Bz-component van het magnetisch veld van het interplanetaire magnetische veld of IMF. Dit wijst al lange tijd overwegend naar het zuiden, waardoor de Kp-index hoger is dan normaal. Dit betekent dat het IMF zich gemakkelijker koppelt aan het aardmagnetisch veld, net als twee staafmagneten die noord tegen zuid zijn gericht. Op zaterdagmiddag was het licht noordelijk, maar dit kan weer veranderen.
Nog even terug naar het begin van de maand. OK1HH merkte in zijn wekelijkse radioweercommentaar op 9 november op dat het STEVE-fenomeen (Strong Thermal Emission Velocity Enhancement) ook werd waargenomen tijdens het noorderlicht op 5 november. Het lijkt op het noorderlicht en kan zelfs bij een lagere k-index worden waargenomen. Het doet zich voor wanneer hete en snelle gasstromen (3000° C) door de magnetosfeer stromen.
Bij een lage Kp kunnen we verwachten dat de MUF varieert van circa 10 MHz in de nacht tot boven de 35 MHz overdag met pieken naar 40 MHz. In de eerste helft van de nacht blijft 10 MHz open, in de tweede helft 7 MHz. Over het geheel genomen zal de komende week wat onrustiger zijn dan de voorgaande – maar ook doorgaan met overwegend goede, winterse DX-condities.
VHF en hoger
Tropo, regenscatter
De schijnbaar eindeloze periode van onbestendig weer zal waarschijnlijk de dagen aanhouden tot een hogedrukgebied bij Ierland opduikt. Dit betekent opnieuw een week met slechts marginale tropo condities. Alleen de Belgische kust kan mogelijk aanhaken bij wat redelijke condities richting Normandië.
De lucht wordt over zee aangevoerd. In deze tijd van het jaar kan dit vaak betekenen dat er buien ontstaan. Het kan de moeite waard zijn om de regenscatter mogelijkheden in de gaten te houden voor stations aan de kust.
Sporadische-E, meteorscatter en Aurora
De piek van de Leoniden was afgelopen vrijdag en zaterdag. Het is een vrij brede periode van activiteit en met de kleine Moncerotiden die zijn hoogtepunt bereikt op de 22e, kunnen de omstandigheden voor meteorscatter nog steeds goed zijn gedurende de komende week.
In de nacht van zondag op maandag zal de Kp index weer oplopen naar bijna 6 met een G2 storm met een verhoogde kans op aurora.
EME
Voor EME-operators begint de declinatie van de maan op een minimum, maar deze stijgt de hele week en wordt laat op woensdag weer positief. Verliezen zijn het laagst met het perigeum van de maan op dinsdag de 21e. 144MHz hemelruis is laag de hele week. Perigeum is wanneer de Maan op zijn dichtste punt bij de aarde staat.
Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre , darc.de/der-club/referate/hf/ , Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk, swpc.noaa.gov, en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl
