Deze week in Propagatienieuws:

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF

Afgelopen week bleken uitersten in propagatie elkaar snel te kunnen opvolgen. Maandag was een top dag voor DX, en afgelopen dagen leek bijna een perfect storm door zonnevlammen en coronale massa-ejecties (CME’s), plus een snelle zonnewind en een hoge Kp-index.

Op 5 oktober was al duidelijk dat een reeks CMEs op weg was naar de aarde, waaronder één als gevolg van de X9 flare op de donderdag ervoor. Hierdoor liep de Kp-index dinsdag op tot 6 bereikte en er poollicht werd waargenomen in het noorden van het land. De MUF3000 daalde van waarden boven 40 MHz tot onder 20 MHz.

De 20 m-band ging pas laat in de ochtend open en de 17 m-band vertoonde ook problemen. 15 m, 12 m en 10 m waren gesloten.

Nieuwe X-klasse zonnevlammen leidden tot geomagnetische stormen op donderdag en vrijdag (10/11 oktober). Op woensdag waren er zelfs twee X flares: een X1.8 (09/0156 UTC) van AR3848, met een stralingsstorm (S3) tot gevolg, en een X1.4 flare (09/1547UTC) van AR3842.
In een gedetailleerde persconferentie waarschuwde de NOAA voor een zware magnetische storm, met name in verband met de X1.8 flare, die zich precies in de richting van de aarde bevond. Nadat het schokfront de ACE-satelliet had bereikt, reageerden de magnetometers ongeveer drie kwartier later met piekwaarden van K 8 en meer. Bovendien veroorzaakte deze vlam een zonnestralingsstorm, een zogenaamd protongebeuren, dat de signaalpaden boven de poolgebieden tot 15 MHz afsloot en ze daarboven ernstig verstoorde. Als gevolg hiervan werden de propagatieomstandigheden op de korte golf ernstig verstoord (zie ook https://kp.gfz-potsdam.de/fileadmin/kp-archiv/png/2024-10-12.png ).

HF-vooruitzichten

Voor de komende dagen wordt een solarfluxindex van 215 verwacht maar met een wat dalende trend. De activiteit van regio 3848-gebied is nu verzwakt, maar er zijn nog wat na-ijlende effecten van de CME die door de X1.8 flare werd veroorzaakt. De zonnewind blijft nog wat verhoogd en dat geldt ook voor de Kp index van 3 tot 4. Als er geen nieuwe M of X klasse zonnevlammen bij komend dan kan de propagatie zich herstellen tot de gewenste herfstcondities waarbij de MUF na zonsopkomst snel boven de 30 MHz komt. Dit betekent dat alle bovenste banden overdag weer open zijn. 15 meter blijft bruikbaar tot ongeveer 20 uur UTC, 20 meter tot ver in de tweede helft van de nacht. Het is echter zeker dat er nieuwe zonnevlammen en CME’s zullen komen, het is alleen nog niet bekend wanneer.

Ter visualisatie nog de Helio4 plots van GeoSphere Austria van deze zaterdag. Het verschil met vorige week kan bijna niet groter.

[bron geosphere Austria]

VHF en hoger

Tropo, regenscatter

De huidige periode van onbestendig weer zal de komende week waarschijnlijk een paar keer omslaan naar hogedruk. Zondag is daardoor boven Noord-Frankrijk een gebied met gematigde tropo condities te verwachten. Maandag ontstaat langs de kust richting Normandië een strook met verhoogde tropo condities dat zich in de dagen erna flink uitbreidt en opschuift richting Oostzee. De neerslag die in komende week af en toe zal valt biedt kansen voor regenscatter.

Sporadische-E, meteorscatter en Aurora

Voor onze regio buiten bereik, maar wel interessant is de post van EI7GL over een trans equatoriale propagatie verbinding op 144 MHZ tussen Spanje en St. Helena op 25 september j.l. Afstand circa 6100 km. https://ei7gl.blogspot.com/2024/09/6100km-tep-contact-on-144-mhz-band.html

De vooruitzichten voor meteorscatter zijn ook goed met in oktober een aantal nuttige meteoorbuien. Terwijl 50 en 70MHz het beste zijn voor de MS, is 144.360MHz in MSK144 een veel gebruikte frequentie. En als het een buienpiek is, 144.200MHz, het SSB MS oproepkanaal, om te zien wat er in de buurt is.
Afgelopen donderdag en vrijdag schoot de K index omhoog tot boven 8 zodat er naast zichtbaar noorderlicht ook veel aurora propagatie mogelijk was. Voor de komende paar dagen wordt echter een KP-index van 3 tot 4 verwacht. Het blijft in het zonnevlekkenmaximum een kwestie van de activiteit op de zon goed in de gaten houden.

EME

Voor EME-operators is de declinatie van de maan nog steeds negatief, maar tegen dinsdagavond wordt deze positief. Padverliezen dalen naar het minimum bij perigeum op donderdag de 17e.  We hebben dus toenemende piekmaanhoogtes en langere maanvensters met het laagste verlies voor de komende week. 144MHz hemelruis is laag voor de rest van de week.

Tip: Op 9 oktober 2024 heeft Roger Harrison VK2ZRH een presentatie getiteld ‘Factors Affecting F-layer Propagation at 50 MHz as Solay Cycle 25 peaks’ voor de Madison DX Club. In de video kijkt Roger naar de huidige zonnevlekkencyclus en het potentieel voor sommige F2-laag en Trans-Equatorial Propagation (TEP) paden. De presentatie is o.as. bereikbaar via de blogspot van EI7GL https://ei7gl.blogspot.com/2024/10/video-factors-affecting-f-layer.html


Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre ,  darc.de/der-club/referate/hf/ , Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk,  swpc.noaa.gov, www.solarham.net en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl