Archief voor categorie: propagatienieuws

Deze week in Propagatienieuws:

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF

De afgelopen week was rustig zowel m.b.t. het aardmagnetische veld als de zonneactiviteit. De zonneflux steeg van 146 naar 179, maar de iets meer dan een dozijn M-klasse zonnevlammen produceerden geen coronale massa ejecties richting aarde.

Het resultaat waren goede DX-condities zowel op de lagere banden (door de rustige geomagnetica) als op de 10 en 6 meter banden (door de hoge zonneflux). DX deze week was onder andere 3D2Y in Rotuma gespot in Europa, op 20m, 15m en 17m CW. Overdag was de maximaal bruikbare frequentie over een afstand van 3000 km (MUF3000) soms 35 MHz en hoger. Na zonsondergang daalde het en bereikte het waarden rond 10 MHz rond middernacht, zodat zelfs de 30 meter band soms dicht ging voor DX.


HF-vooruitzichten

De komende dagen zal de MUF rond het middaguur circa 40 MHz bereiken. Op de bovenste banden zal DX praktisch van zonsopgang tot zonsondergang mogelijk zijn en ’s nachts is de 30 meter band “the place to be” voor de ambitieuze DXer. Maar zelfs overdag is de demping door de D-laag relatief laag, zodat rond de klok DX-verbindingen mogelijk zijn op 10 MHz – zelfs de hoger banden dicht zijn.

Voor de komende week wordt een oplopende zonneflux verwacht tot ver boven 200 rond 1 december. De Kp index blijft voorlopig hooguit 3, maar de geomagnetische situatie zal met de toename van de zonneactiviteit ook weer oplopen.

VHF en hoger

Tropo, regenscatter

Een stevig lagedrukgebied bij Ierland bepaalt momenteel het weer voor onze regio, met wind uit het zuidwesten. Kans op tropo is nihil; kans op een bui voor regenscatter is wat groter.

Het weer bevindt zich nu in een onstabiele fase met lagedrukgebieden die afwisselend zacht, nat en winderig weer brengen, afgewisseld met kouder, feller en winderig buiig weer. In sommige gebieden kan deze fase leiden tot zeer sterke en potentieel schadelijke winden, dus controleer de dagelijkse voorspellingen en zorg ervoor dat je mast stevig staat.

Sporadische-E, meteorscatter en Aurora

Meteorscatter voor volgende week kan de kleine Alpha Monocerotidenbui en het einde van de grote Leonidenbui benutten. Dit is een ander potentieel interessant gegeven, omdat algemeen wordt aangenomen dat meteoren het bronmateriaal vormen voor Sporadic-E. Ondanks dat het buiten het seizoen valt in de traditionele zin van het woord, maakt het voorkomen van sterkere straalstromen in onbestendig weer de komende week de kansen voor Es wat groter.
Als je nieuwsgierig bent hoe deze eruit zou kunnen zien, kijk dan op de website propquest.co.uk en zoek naar het tabblad near vertical incidence skywave of NVIS voor woensdag 20 november 2024. Tijdens de twee gebeurtenissen midden op de dag en ’s avonds bereikte de kritische frequentie van de Es-laag waarden van bijna 10 MHz, wat op een goede dag kan neerkomen op propagatie op 40 MHz. Je zult zien dat de bovenluchtkaarten van de Es-blogtab ook een straalstroom van meer dan 100 knopen laten zien.

Vorige week is er ook een ontvangst bevestigd van een lokale omroep uit Venlo in het noorden van Finland. Dat is waarschijnlijk ook Es propagatie geweest.

[ zie https://ei7gl.blogspot.com/2024/11/reception-report-of-dutch-fm-radio.html en https://omroepvenlo.nl/nieuws/artikel/omroep-venlo-ook-in-lapland-in-de-ether voor het geluidsfragment.]


EME

Voor EME-operators is de maan de piekdeclinatie gepasseerd, dus de beschikbaarheid van de Maan en de piekhoogte zullen afnemen. Padverliezen zijn hoog en nemen toe in de richting van het hoogste punt op dinsdag de 26e. 144MHz hemelruis is de hele week laag.




Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre ,  darc.de/der-club/referate/hf/ , Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk,  swpc.noaa.gov, www.solarham.net en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl

Deze week in Propagatienieuws:

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF

Vorige week waren de propagatieomstandigheden op de kortegolfbanden vrij goed, mede door de grotendeels rustige geomagnetica. De zonneflux lag de hele week tussen 240 en 260. In totaal veroorzaakte de zonneactiviteit van vorige week bijna 40 M-vlammen en een X2.39-zonnevlam, die niet gepaard ging met een coronale massa-ejectie. In plaats daarvan was er een uitbarsting van een zonnefilament, wat resulteerde in een coronale massa-uitstoot. Dit had echter geen grote invloed op het magnetische veld van de aarde.

Op 7 november raakte een CME de aarde, maar de impact was vrij zwak. Overigens veroorzaken CME’s niet altijd geomagnetische activiteit wanneer ze inslaan. Het is ook mogelijk dat geomagnetische activiteit pas later optreedt, namelijk wanneer de aarde in de staart van de CME terechtkomt. De zuidelijke magnetische velden van de staart kunnen het noordelijke planetaire magnetische veld van de aarde opheffen. Dit kan leiden tot een soort scheur in de magnetosfeer van de aarde. De zonnewind stroomt dan door deze kloof en leidt vaak tot poollichtverschijnselen op hogere breedtegraden. Dit was vrijdagavond het geval: de Bz-waarde wees met een negatief teken naar het zuiden en vanuit heel Canada en het noorden van de VS werd rood poollicht gemeld.

Een recent rapport op spaceweather.com suggereerde dat de zonnecyclus op het zuidelijk halfrond van de zon misschien zijn hoogtepunt heeft bereikt, maar dat er op het noordelijk halfrond nog een weg te gaan is.
Het is gebruikelijk dat er twee pieken zijn in een zonnecyclus omdat de twee halfronden zelden synchroon lopen. We zullen moeten afwachten, maar het zou kunnen betekenen dat er nog drie tot zes maanden met hoge SFI-cijfers nodig zijn terwijl het noordelijk halfrond de achterstand inhaalt.


HF-vooruitzichten

Voor de komende dagen wordt een zonneflux verwacht tussen 225 en 230. Er zijn momenteel geen CME’s die richting aarde bewegen, maar een coronaal gat kan volgende week geomagnetische storingen veroorzaken, die merkbaar zullen zijn op de lagere kortegolfbanden. De maximaal bruikbare frequentie (MUF) zal variëren van 10 MHz aan het eind van de nacht tot ruim 40 MHz overdag. De 10m band zal gedurende de daglichturen open zijn. In de middag ligt de foF2, d.w.z. de verticale of kritische frequentie, rond 14 MHz. Dit betekent dat de dode zone op de 20 m-band dan verdwenen is en dat daar gedurende enkele uren verbindingen met steil stralende antennes over korte afstanden kunnen worden gemaakt. Zodra de zon onder gaat zal, zoals gebruikelijk in deze tijd van het jaar, de MUF snel afnemen. De 20 m-band sluit tussen 20 en 22 uur UTC. Voor de komende weken neemt de 30 m-band dan de rol over van de hoogst continu open band.

VHF en hoger

Tropo, regenscatter

De combinatie van vochtige lucht en hogedrukgebieden van afgelopen week hebben leuke tropocondities opgeleverd waardoor op 2m ook Hongarije bereikbaar was voor de beter uitgeruste stations. De beste DX langs was zoals gebruikelijk aan de randen van de hogedruk. Tropo zal in de komende dagen wat afnemen, maar er zitten nieuwe hogedrukgebieden aan te komen. Goed nieuws voor de tropo jagers; minder voor wie regenscatter wil doen op de microgolfbanden.

Sporadische-E, meteorscatter en Aurora

De hogere zonneflux en bijbehorende MUF zijn ook positief voor VHF. Op 40.680 zijn in FT8 vaak intercontinentale signalen te horen uit OD en ZS. Op 6m is bijna dagelijks F2-laag propagatie mogelijk die ’s ochtends openingen biedt naar Zuidoost-Azië en Amerika in de middag. Op 5 november wat er op 6m ook een opening naar Guam in de Stille Oceaan.

(zie https://ei7gl.blogspot.com/2024/11/opening-from-guam-to-ireland-on-50-mhz.html)

Vanuit zuid Europa zijn er afgelopen maand ook weer openingen gemeld via transequatoriale propagatie (TEP) naar Sint-Helena. Helaas ligt onze regio daarvoor te noordelijk.

Uit de blog van EI7GL:

Van de 31 dagen in oktober 2024 waren er 22 dagen waarop Trans-Equatorial Propagation op 144 MHz werd gemeld tussen St Helena en het Iberisch schiereiland. Aangezien Garry ZD7GWM de enige persoon is die actief is op 144 MHz vanaf Sint-Helena, hangt elke gerapporteerde activiteit natuurlijk af van zijn activiteit.

Er waren ook een paar dagen waarop TEP niet mogelijk leek vanwege geomagnetische storingen. Toch is het opmerkelijk dat er een TEP-pad was op 144 MHz naar St Helena op twee-derde van de dagen van de maand.

De meest geschikte modes voor TEP zijn Q65-30B modus gebruikt en voor de tweede helft de Q65-60D modus. Op 144 MHz staan de TEP-paden haaks op de geomagnetische evenaar.

De meeste stations aan het noordelijke uiteinde van het TEP-circuit bevinden zich in Portugal en de EA4 & EA7 regio’s van Spanje. Het is interessant om te zien dat EA3CJ in het noordoosten van Spanje de uitschieter is en ver ten oosten van de rest.

Zie https://ei7gl.blogspot.com/2024/11/tep-openings-on-144-mhz-band-from-st.html

Meteorscatter ziet er veelbelovend uit met een piek van de Tauriden op dinsdag en een piek van de Leoniden in het volgende weekend op zondag.
Voor de komende dagen is er weinig kans op aurora maar het blijft relevant om de actuele activiteit op de zon en de effecten daarvan op de Kp index goed in de gaten te houden voor tekenen dat deze boven de 4 uitkomt.

EME

Voor EME-operators is de declinatie van de maan negatief, maar stijgende en weer positief op dinsdag. Padverliezen nemen af naarmate we het perigeum naderen komende donderdag. 144MHz hemelruis is matig tot laag deze komende week.


Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre ,  darc.de/der-club/referate/hf/ , Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk,  swpc.noaa.gov, www.solarham.net en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl

Deze week in Propagatienieuws:

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF

De afgelopen week bracht ons goede propagatieomstandigheden. Het aardmagnetisch veld was meestal kalm en de zonnefluxindex bleef aanvankelijk tussen 160 en 180. Dit is voldoende om alle banden in de herfst te openen en de 10 m-band bood voldoende DX-mogelijkheden.

De MUF3000 bereikte constant waarden boven 40 MHz rond de middag. De zonnevlamactiviteit was variabel, met dagen zonder M- of X-vlammen afgewisseld met actieve dagen.

Op donderdagochtend was er een X3.3 zonnevlam en op zaterdagochtend een iets lichtere met X1.8.

HF-vooruitzichten

Opnieuw bevinden alle zonnevlekken zich op het zuidelijk halfrond. Een hele reeks actieve regio’s draait momenteel over de oostelijke rand van de zon naar ons gezichtsveld, waaronder twee grote zonnevlekgebieden. De ruimteweerwaarnemers van de Amerikaanse luchtmacht verwachten daarom dat de zonnefluxindex nog wat toeneemt tot 220 en af en toe actieve geomagnetica. Dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt door zowel CME-effecten als snelle zonnewinden van coronale gaten. Tijdens ongestoorde periodes zullen alle banden opengaan bij zonsopgang en kan de MUF 40 MHz passeren. 10 m zal praktisch de gehele daglichtperiode open zijn. In de eerste helft van de nacht zou er genoeg tijd moeten zijn voor 20 meter gedurende een paar uur met name voor zuidelijker paden. 30 meter zou ook bijna continu open moeten blijven in de tweede helft van de nacht.
Als een CME de aarde raakt, verwacht dan dat de MUF keldert, tenminste voor een dag of twee totdat de ionosfeer zich herstelt.

VHF en hoger

Tropo, regenscatter

Voorlopig zorgen hogedrukgebieden ervoor dat de wind uit het westen komt. Het leidt tot een band met gematigde tropo van Normandië richting Denemarken en Polen. De kans op neerslag en daarmee regenscatter blijft beperkt.

Sporadische-E, meteorscatter en Aurora

De Herfst Equinox periode bracht een aantal verbazingwekkende ionosferische propagatie naar 50MHz op donderdag vorige week met stations in het Verenigd Koninkrijk werken ’s ochtends paden naar VK, JA, DS en XV onder anderen. Typisch voor 50MHz DX, de overgeslagen zones waren scherp en bewogen snel. Stations zelfs een paar kilometer van elkaar ervaren zeer verschillende signalen en paden. De stations met een lage ruisvloer hadden een enorm voordeel aangezien de signalen in het algemeen zwak waren in het VK en enkel goed voor FT8. Enkele meldingen van een VK-station op +5 doorbraken deze trend.

Zie ook https://ei7gl.blogspot.com/2024/10/opening-on-40-mhz-band-between-n.html

Elk maand komen er meerdere CME richting aarde. Voor aurora blijft het zaak om de actuele activiteit op de zon en de effecten daarvan op de Kp index goed in de gaten te houden voor tekenen dat deze boven de 4 uitkomt.

De meteorscatter vooruitzichten blijven beter door de afname van de Orioniden, die dinsdag de 22e hun hoogtepunt bereikten, en de Tauriden, die een bui met een zeer lage frequentie zijn, maar technisch gezien een brede periode tot in december bestrijken. De Leoniden is de volgende grote bui, maar die piekt pas halverwege november. Tot slot, als we kijken naar de vooruitzichten voor Sporadc-E buiten het seizoen, zijn er altijd dagen met kleine toenames van de kritische frequentie van het Sporadisch-E laag, zoals te zien is op de grafieken van propquest.nl. Zeker, er zijn sterkere straalstromen beschikbaar in de herfst en winter, maar andere elementen van Sporadisch-E zijn niet zo gunstig. Het is meestal op zijn best een zeer marginaal resultaat, maar desalniettemin goed genoeg voor de 10 of 6m banden en meestal voor digitale modi zoals FT8.
Het zou goed kunnen dat trans-equatoriale propagatie, of TEP, een vruchtbaardere onderneming is.

EME

Voor EME-operators is de declinatie van de maan positief, maar dalend en negatief op dinsdag de 29e. Padverliezen nemen toe en bereiken een maximum op het hoogste punt in de ochtend van woensdag de 30e. 144MHz hemelruis is laag tot vrijdag 1 november wanneer de Zon en de Maan dicht bij elkaar aan de hemel staan.


Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre ,  darc.de/der-club/referate/hf/ , Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk,  swpc.noaa.gov, www.solarham.net en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl

Deze week in Propagatienieuws:

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF

De zon was afgelopen week erg actief. De zonneflux schoot omhoog en bereikte aan het einde van de week een nieuw record van 312. Aan de zichtbare kant van de zon kon een gordel van actieve regio’s worden waargenomen. Op 10m leverde dat goede DX op naar oceanie.
Eén van die regio’s, AR 3842, produceerde op dinsdagavond de op dat moment op één na sterkste zonnevlam van de cyclus, een X7. Op donderdag kwam daar een X9-vlam bij, de sterkste in de huidige cyclus nr. 25. We bevinden ons momenteel op het zonnemaximum.

De X9-zonnevlam vond plaats rond het middaguur, toen het zonnevlekgebied AR3842 naar de aarde was gericht. Een kortegolfluisteraar meldde in de Facebookgroep “A-DX Fernempfang” dat alle stations in de 19 m-band (15 MHz) plotseling verdwenen en pas na ongeveer een half uur langzaam terugkeerden. De signalen vertoonden kortstondig lichte frequentiefluctuaties – zoals een dopplereffect.
De oorzaak van de ontvangststoring is te vinden op een hoogte van ongeveer 60 kilometer in D- Regio. Het beschermt dieren en mensen onder andere tegen de gevaarlijke röntgenstraling van de zon. Regio D wordt geïoniseerd door de röntgenstraling, wat de röntgenfotonen hun energie kost. Wat goed is voor het leven op aarde, is slecht voor de kortegolfpropagatie. Dit komt omdat de D-regio de korte golven als het ware “opslokt”. Dit wordt “kortegolf fadeout” of “radio blackout” genoemd, en we kennen het fenomeen ook als het “Mögel-Dellinger effect”. Het is meer merkbaar bij lage frequenties dan bij hogere frequenties.

Deze zonnevlammen zijn goed te detecteren met röntgenmetingen en worden soms met “röntgenflits” aangeduid. Welnu, tijdens een zonnevlam worden er naast straling ook hoogenergetische deeltjes geproduceerd. Deze breken echter in alle richtingen uit vanaf hun punt van oorsprong iets boven het oppervlak van de zon. Sommige van deze deeltjes raken de zon zelf en worden afgeremd. De kinetische energie die de deeltjes daarbij verliezen, wordt grotendeels uitgezonden in de vorm van röntgenstraling. Hierdoor ontstaat een röntgenflits. Deze flits reist met de lichtsnelheid en bereikt de aarde eerder dan de hoogenergetische deeltjes, in slechts ongeveer acht minuten.
Als de D-regio geïoniseerd is door de röntgenflits, voorkomt dit dat elektromagnetische golven in het kortegolfgebied de E- of F-regio bereiken. En dit is precies wat leidt tot de gevreesde “radio blackouts”. Dit betekent dat de voortplanting enkele uren wordt verstoord.

Naast een “radio black-out” genereerde de X9-vlam ook een “Type 4 radio burst”. Dit is een extreem breedbandige radiostraling die bijna 15 minuten lang meetbaar was van 50 MHz tot ver in het GHz-bereik en het sterkst was rond 400 MHz. Een ander neveneffect van zulke zonnevlammen zijn coronale massa-ejecties. De twee sterke zonnevlammen (X7 en X9) en een reeks kleinere M-vlammen hebben CME’s in de richting van de aarde geslingerd. Volgens een model van NOAA zullen ze onze planeet raken of schampen tot en met 7 oktober. NOAA-wetenschappers verwachten sterke magnetische stormen tot G3-klasse.

HF-vooruitzichten

Er zijn momenteel meer actieve regio’s met direct zicht op de aarde en er worden nog meer actieve gebieden verwacht aan de andere kant van de zon, dus de zonneflux van circa 280 zal de komende dagen erg hoog blijven. De toename van de MUF richting herfst en winter zet door, met waarden boven de 35 MHz die ’s middags al weer worden verwacht. 10 meter gaat praktisch open bij zonsopgang, alle bovenste banden zijn overdag bruikbaar. De afsnijfrequentie wordt ook ’s nachts verhoogd door de verhoogde zonneactiviteit, zodat de 20 meter band vaak weer de hele nacht open blijft voor DX. Ook 15m kan in het duister nog verrassingen opleveren.
Deze hoge MUF wordt wel verstoord door de reekd van CME’s die op weg is naar de aarde. Voor de komende dagen zal de Kp index flink varieren tussen 3 en 7 met tijdelijk een sterke geomagnetische storm.

[bron geosphere Austria]

VHF en hoger

Tropo, regenscatter

Een krachtig lagedrukgebied ten westen van Ierland zorgt voor een zuidelijke luchtstroom naar onze regio. Tropocondities zijn voorlopig niet noemenswaardig. Donderdag lijkt een goede dag te worden voor regenscatter.

Sporadische-E, meteorscatter en Aurora

Op 1 oktober is er nog een sporadic E opening geweest op 6m richting Spanje en midden Frankrijk. Het zomerseizoen voor Es is meestal in september afgelopen, en dan is het wachten tot half december het kleinere winter Es seiszoen begint. Waarschijnlijk heeft de erg hoge zonneflux geholpen bij deze opening.

Bij het HF deel is al gemeld dat er een sterke magnetische storm aankomt. Hierdoor is er dit weekend een verhoogde kans op aurora.

Meteorscatter kan in oktober profiteren van relatief hoge aantallen sporadische meteoren en een redelijk goede bui. De Orionïden zorgen voor redelijke aantallen, hoewel niet zo goed als enkele jaren geleden.

Recente terugkomsten (2006-2009) werden gekenmerkt door sterke meteooractiviteit (ZHR tot 70 hr-1 op 2 of 3 opeenvolgende data), terwijl gegevens van 1984-2001 aangeven dat de hoogste gemiddelde ZHR tussen 14 en 31 hr-1 ligt. Een 12-jarige periodiciteit in sterkere terugkeren als gevolg van Jupiters invloed is gevonden in radargegevens sinds 2002, maar niet in visuele gegevens. Hogere activiteit als gevolg van de vermoedelijke cyclus werd voorspeld in 2020-2022, maar de gemiddelde maximale ZHR in de jaren 2012-2020 lag in de range van 20-30 hr-1. Voor 2024 wordt een ZHR van ongeveer 20 uur-1 verwacht, met een piek op 21 oktober.
Orionïden geven vaak meerdere kleinere maxima, waardoor de meteooractiviteit ongeveer constant blijft gedurende meerdere opeenvolgende dagen rond de hoofdpiek.
Daarnaast zijn er nog enkele kleinere meteoren regens rond 5 en 8 oktober.

EME

Voor EME-operators is de declinatie van de maan op woensdag het minimum. Het is dus een goede week om systemen te controleren voordat de Zon ook te laag aan de hemel komt te staan om in de winter zinvolle metingen van zonneruis te doen. Padverliezen zijn nog steeds hoog, maar beginnen te dalen.
Als je het geluk hebt om een heldere lage horizon te hebben, zul je een aantal contacten maken, maar met piekmaanhoogte slechts acht graden op woensdag, heb je geluk! 144MHz hemelruis in het algemeen is hoog tot matig voor de rest van de week.



Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre ,  darc.de/der-club/referate/hf/ , Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk,  swpc.noaa.gov, www.solarham.net en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl

Deze week in Propagatienieuws:

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF

Zondag om 12:43 UTC is de equinox. De grens tussen dag en nacht loopt dan over beide polen. Dit zijn “greyline-weken”, waarbij 40 en 30 meter momenteel het meest profiteren, met openingen naar Australië en de Stille Oceaan. Het is ook een periode met een optimale positie voor CME’s om noorderlicht en aurora te laten ontstaan. Ongebruikelijke propagatie kan dan optreden op de korte golf. Onderzoekers noemen dit het “Russell-McPherron-effect”: rond de equinoxen ontstaan er scheuren in het magnetische veld van de aarde. Zelfs een zwakke zonnewind kan dan diep doordringen en een prachtig lichtspel aan de nachtelijke hemel veroorzaken.
Het is ook de tijd van de grote magnetische stormen. Uit een studie blijkt dat van de 42 grote stormen in de periode 1940-1990, er geen enkele plaatsvond in de zonnemaand juni en december, maar dat 40 procent plaatsvond in de maanden van de equinoxen, in maart en september. Dit geeft aan dat de halfjaarlijkse schommelingen die worden waargenomen bij het middelen van de indices niet het gevolg zijn van een statistisch effect, maar van de stormen zelf.
De afgelopen week was ook stormachtig. Nadat de geomagnetica aanvankelijk vrij rustig was, gaf een X4.5 zonnevlam afgelopen weekend in de 3825 regio aan dat er iets op komst was. Gelukkig was het op dinsdag 0300UTC toen de CME de aarde raakte, zodat alleen die-hard DXers er last van hadden. Met een G4 geomagnetische storm die woedde, daalde de maximaal bruikbare frequentie over een traject van 3000 km tot minder dan 6MHz, maar het lukte om te herstellen tot 8,45MHz bij zonsopgang. De uitbarsting was de op vier na sterkste van cyclus 25 en veroorzaakte aanvankelijk een sterke radio black-out boven de Atlantische Oceaan. Dit werd gevolgd door absorptie van de poolkap. Toen dit afnam, bereikte de coronale massa-ejectie die door de uitbarsting werd veroorzaakt, dinsdagochtend vroeg de aarde. Boven Centraal-Europa steeg de Kp-index naar 7, gevolgd door poollicht en aurora
Het aardmagnetisch veld kwam na 24 uur weer tot rust en de poolbanen waren vanaf woensdag weer bruikbaar. De MUF ’s middags was dinsdag aanzienlijk gedaald, zodat de 15m-band niet de hele dag bruikbaar was. De MUF3000 steeg echter weer boven de 30 MHz op donderdagmiddag.
De zonneactiviteit verzwakte aanzienlijk. De zonneflux daalde tot onder de 160 in de tweede helft van de week en de zonnevlamactiviteit tot C-vlamniveau. Dit is de eerste keer sinds midden juli dat de flux onder de 200 daalde.

HF-vooruitzichten

Voor de komende dagen blijft de activiteit op de zon beperkt en zal de zonneflux 150 tot 160 zijn. De Kp blijft voorlopig laag zolang er geen nieuwe CME bijkomt die onze kant uitkomt. Een herstel van de zonneactiviteit is niet voor het midden van de week in zicht, wanneer uitgebreide actieve regio’s aan de andere kant van de zon worden verwacht.
De MUF varieert tussen 11 MHz in de nacht tot circa 29 MHz overdag. Alle bovenste banden gaan open en er worden ook lange openingen verwacht op 10 meter. 20 meter is bruikbaar tot na middernacht UTC, maar in de vroege ochtenduren daalt de MUF al sterk. Bij wat oplopende Kp zelfs tot onder 7 MHz. Ondertussen zouden de herfstachtige HF-condities snel moeten beginnen met betere propagatie naar Noord-Amerika. Als de zonneflux hoog blijft, kunnen we uitstekende 28MHz propagatie verwachten, misschien naar het middenwesten en de staten in de Stille Oceaan.
Noord-Zuid HF paden, zoals naar Zuid-Afrika en Zuid-Amerika, zouden ook goed moeten zijn rond de equinox periode.

VHF en hoger

Tropo, regenscatter

Momenteel bepaalt een lagedrukgebied rond het kanaal het weerbeeld. Tevens neemt de luchtdruk daarbij nog wat af. In feite zal er een opeenvolging zijn van lagedrukgebieden, fronten en buiige intermezzo’s die de basis vormen voor volgende week. Hiermee wordt een week met verhoogde tropocondities afgesloten en nemen de kansen op regenscatter toe.

Sporadische-E, meteorscatter en Aurora

Vorig weekend was de tekst van dit propagatienieuws amper opgesteld toen er een forse zonnevlam kwam die enkele dagen later aurora veroorzaakte. De zonneactiviteit blijft interessant en de boodschap is opnieuw om de Kp-index in de gaten te houden om de gebeurtenissen een stap voor te blijven voor het geval er aurora opduikt.
De verspreiding van meteoren is voornamelijk het gevolg van random activiteit, hoewel de Sextantiden overdag op vrijdag 27 september een piek bereiken, maar met een lage zenit-uurfrequentie van 5.


EME

Voor EME-operators is de declinatie van de maan positief en stijgend en bereikt volgende week dinsdag +29 graden, dus de zichtbaarheid van de maan zal blijven toenemen. Padverliezen nemen toe omdat we vorige week het perigeum zijn gepasseerd. De 144MHz-hemelruis is matig en daalt volgende week donderdag weer naar laag.

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre ,  darc.de/der-club/referate/hf/ , Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk,  swpc.noaa.gov, www.solarham.net en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl