Propagatie nieuws – verschijnt automatisch op de voorpagina

Propagatienieuws – 27 juli 2024

/in

Deze week in Propagatienieuws:

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF

De afgelopen week is afscheid genomen van vier nieuwe zonnevlekkengroepen op de zichtbare zonneschijf. Ten minste één daarvan is geclassificeerd als “groeiend”. AR3762 in het zuidwestelijke kwadrant blijft het grootste en meest complexe gebied.
De week begon met een magnetische stormwaarschuwing. Een op de aarde gerichte halo CME op zondagmiddag zou naar verwachting de aarde begin woensdag bereiken. Er werd een zwakke tot matige G1/G2 magnetische storm voorspeld.

De voorspelde coronale massa ejectie (CME) arriveerde eerder dan verwacht op dinsdagavond rond 2010 UT. Het magnetische veld had koppelde niet met de magnetosfeer van de aarde, waardoor de gevreesde magnetische storm uitbleef.
In plaats daarvan veroorzaakte een zonnevlam op dinsdag een stroom van snelle protonen. Als gevolg daarvan nam de demping boven de poolkappen aanzienlijk toe, maar nam deze in de daaropvolgende 48 uur ook weer snel af.
Geheel onverwacht raakte een CME de aarde rond 1330 UTC op donderdag.

Dit leidde tot een plotselinge toename van de snelheid van de zonnewind, die gepaard ging met een even plotselinge daling van de Bz-waarde.

Het resultaat was een magnetische storm met k = 6 op vrijdagochtend tussen 0330 en 0400 UTC. Gedurende deze periode daalde de MUF onder 9 MHz voor een sprongafstand van 3000 km bij de ionosonde in Dourbes (B). Het bereikte pas rond 17:00 weer waarden boven de 21 MHz.

HF-vooruitzichten

De vroege zaterdagochtend bracht ons twee M-klasse zonnevlammen, waarvan de sterkste een M4.2 was (27/0237 UT – AR3766).
De zonneactiviteit zal de komende dagen nauwelijks veranderen, dus ruimteweerwaarnemers verwachten een zonneflux van ongeveer 170 voor de komende week.
15 en 17 meter beloven momenteel de beste DX-omstandigheden. Op de 15 meter band is het momenteel echter moeilijk om signalen uit het noorden te krijgen, omdat de MUF overdag nog steeds wat lager is dan de afgelopen weken. Dit is ook merkbaar aan de vrij trage opening van de 15 m-band ’s ochtends, die soms tot 09 UTC kan duren. Daarna blijft de band echter vaak open tot middernacht UTC. De 17 m-band gaat overdag gestaag open en de 20 m-band kan nog steeds de klok rond worden gebruikt. Op 12 meter en 10 meter blijft langeafstandspropagatie eerder zeldzaam.

Kortegolfpropagatie via de sporadische E-laag is nog steeds aanwezig, maar de activiteit is wat afgenomen. Dit zou het einde van het zomerseizoen van dit jaar moeten betekenen. Tot ver in augustus kunnen er nog steeds sporadic E openingen zijn, maar niet elke dag zoals in de afgelopen weken.

Intermitterende verstoringen kunnen steeds opnieuw optreden: Er zijn verschillende actieve regio’s op de zon, bijna altijd is er minstens één in een positie waar een massa-ejectie (CME) naar de aarde zou worden gestuurd. Zwakke magnetische stormen zijn daarom altijd mogelijk. Volgens het huidige ENLIL-model (fysisch gebaseerd voorspellingsmodel van de heliosfeer) moeten we de volgende CME eind 29 of begin 30 juli verwachten – en mogelijk ook een andere magnetische storm. Aan de achterzijde van de zon zijn in de afgelopen dagen enkele forse uitbarstingen geweest waaronder op 26 juli een gebeurtenis die op een X14 wordt geschat. Indien dit gebied actief blijft en richting aarde draait dan zal de kans op stortingen toenemen.

VHF en hoger

Tropo, regenscatter

Het hogedrukgebied dat zich dit weekend ontwikkelt, betekent weer eens goed nieuws voor VHF en hoger. Op de kaarten van https://www.dxinfocentre.com/tropo_nwe.html  is te zien dat boven de Noordzee en de stroom van Zwitserland tot Ierland verhoogde tropocondities. In de loop van maandag schuift het wat naar het oosten maar gaat ook verbrokkelen. Het wordt dus een kwestie van de banden goed in de gaten houden welke richtingen het beste gaan.

Door dit hogedrukgebied wordt ook regen op afstand gehouden, zodat regenscatter voor even kan worden vergeten.

Sporadische-E, meteorscatter en Aurora

De Delta Aquariden meteorenregen is actief van 12 juli tot 23 augustus. Zonder noemenswaardige piek wordt verwacht dat hij zijn maximum van 25 per uur zal bereiken op of rond 30 juli. In die periode is er een aanvulling op de random meteoren moeten dus het is de moeite waard om meteorscatter op de VHF-banden te proberen. Bij heldere hemel en duisternis, is het in de komende weken ook de moeite waard om met het blote oog of fotografisch naar de meteoren te kijken.

Deze extra toevoer van meteoren kan de vooruitzichten voor Sporadic-E, die de laatste tijd misschien wat minder enthousiast leken, verbeteren. Meteoorpuin van meteorenregens of willekeurige meteoren leveren de brandstof voor Sporadic-E. Deze geïoniseerde sporen in het E-gebied boven 100 km kunnen worden beïnvloed door golfbewegingen veroorzaakt door straalstromen veel lager op ongeveer 10 km. Een straalstroom over het zuiden van het Verenigd Koninkrijk en het nabije continent heeft een scherpe boventrog in de stroming ingebed en zal in de loop van de zaterdag over de Britse eilanden trekken. Deze bevat snel veranderende contourwaarden evenals een lint van versterkte vorticiteit op de trog-as. Allemaal goede redenen voor atmosferische zwaartekrachtgolven om aanwezig te zijn als dit zich allemaal ontvouwt. Het zuidelijke deel van deze trog heeft zich afgescheiden en nadert Portugal langzamer. Dit zijn sterkere hints zijn om te kijken vanuit het oosten, naar de Baltische Zee, rond naar het zuiden voor Iberia.
Als we verder weg kijken, is de straalstroomverdeling zodanig dat er veel opties bestaan voor multi-hop paden naar meer exotische gebieden.

EME

De declinatie van de maan is positief en stijgend en bereikt het maximum op donderdag 1 augustus, dus de maanvensters zijn lang met hoge maanpieken. We passeerden perigeum op de 24e dus padverliezen nemen toe. 144MHz hemelruis is laag tot matig gedurende de hele week.

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre ,  darc.de/der-club/referate/hf/ , Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk,  swpc.noaa.gov, www.solarham.net en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl

Propagatienieuws – 20 juli 2024

/in

Deze week in Propagatienieuws:

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF

Afgelopen vrijdag bereikte de zonnefluxindex met 276 een nieuw record in de huidige zonnecyclus nummer 25. Dit viel samen met een groot aantal actieve zonnevlekkengebieden (maar liefst 19).

De meest actieve groep deze week was AR 3738. Op woensdag stak hij de westelijke rand van de zon over en vertrok naar de achterkant van de zon. Twee andere regio’s ontwikkelen zich opvallend en we verwachten in het weekend nog een groot actief gebied aan de oostelijke rand van de zon. Dit betekent dat fluxwaarden van ruim boven de 200 eenheden ook voor de komende dagen waarschijnlijk zijn.

Ondanks twee X-klasse zonnevlammen bleef de kortegolfpropagatie opmerkelijk ongestoord.

De vlammen veroorzaakten af en toe een radio black-out, maar in tegenstelling tot wat we vreesden, bleven we grotendeels gespaard van magnetische interferentie. Ware het niet dat de zomer overdag een hoge demping had. 14 en 18 MHz waren immers de klok rond open. Zoals verwacht toonde 28 MHz niet alleen veel sporadische E-openingen, maar verraste het ons ook met korte DX-openingen, zelfs in de late avond. De grensfrequentie boven Midden-Europa ligt momenteel bijna altijd boven 7 MHz. Dit betekent dat er geen dode zones ontstaan en dat nationaal radioverkeer via NVIS zelfs over zeer korte afstanden mogelijk is. 21 MHz gaat al vroeg open en dat blijft voor FT8 soms tot diep in de nacht. Op 24 en 28 MHz zijn er altijd korte maar nauwelijks voorspelbare openingen. Op 28 en 50 MHz is Sporadic E nog steeds elke dag aanwezig, hoewel niet zo sterk als in de voorgaande week.
Voor de lagere banden vormt de zomer met zijn korte nachten natuurlijk een grote uitdaging, met hoge demping en veel lokale onweersbuien, die ’s middags al merkbaar zijn met luide kletterende geluiden.

HF-vooruitzichten

De komende dagen wordt gematigde zonneactiviteit verwacht met een zonnefluxindex die wat zal afnemen naar 185. Uitbarstingen op de zon zijn ook mogelijk over de hele zichtbare zonneschijf door het grote aantal zonnevlekken.
De verdere ontwikkeling van de geomagnetische activiteit is enigszins onduidelijk en afhankelijk van het pad van een relatief trage coronale massa ejectie van 16 juli. Modellen van de NOAA van zaterdagochtend tonen een Kp die tussen zaterdag 15 uur UTC en zondag 06 uur UTC tussen 4 en 5 kan uitkomen.

De maximaal bruikbare frequentie zal variëren tussen 18 en 25 MHz.

VHF en hoger

Tropo, regenscatter

Het zomerweer op zaterdag is maar van korte duur doordat met name lagedrukgebieden de aanvoer van lucht bepalen. Met warme lucht zal er tijdelijk een kans zijn op redelijke tropo boven water. Overigens, voor iedereen die een VHF-installatie meeneemt op vakantie naar de Middellandse Zee kun je typische zomer semi-permanente, zeer sterke maritieme tropo ducts verwachten over elk zeepad naar naburige eilanden of landen.
De verwachting bevat ook nu weer regen met mogelijk onweer, dus er zijn kansen voor regenscatter.

Sporadische-E, meteorscatter en Aurora

Meteorscatter gaat voorlopig het beste vlak voor zonsopgang met random meteoren, aangezien er deze week geen grote buien zijn. Mogelijk is de Kp index in de nacht van zaterdag op zondag hoog genoeg voor aurora voor de noordelijke provincies.

Sporadic-E heeft het vrij goed gedaan voor digitale modusactiviteit, vooral voor trans-Atlantische paden, maar voor SSB en CW zijn hogere signaalniveaus nodig zijn.

De belangrijkste hoogtetrog die het westen van Groot-Brittannië en Biskaje nadert is veelbelovend met een sterke straalstroom van 100kt die aan de westkant naar het zuiden graaft. Dit zal de trog naar het zuiden uitbreiden en veel turbulentie veroorzaken met snel dalende en stijgende contouren. Dit alles wijst erop dat we moeten kijken naar paden naar het zuiden, naar Iberië en het westelijke Middellandse Zeegebied.
Daarnaast is er ook nog een hogere rug boven Frankrijk en een kleine trog boven de Adriatische Zee om paden naar Italië en het centrale Middellandse Zeegebied aan de mix toe te voegen.
De sterke straalstroom boven de Atlantische Oceaan ligt in een zeer goede uitlijning voor paden over de vijver naar de Verenigde Staten, dus vergeet niet af en toe naar het westen te kijken.

EME

De maan staat op minimale declinatie op vrijdag de 19e dus we beginnen de week met korte Maanvensters en dalende pad verliezen naarmate we het perigeum naderen op de 24e. Perigeum is het punt waarop de maan het dichtst bij de aarde staat. 144MHz hemelruis begint zeer hoog maar daalt naar gemiddeld volgende week.

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre ,  darc.de/der-club/referate/hf/ , Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk,  swpc.noaa.gov, www.solarham.net en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl

Propagatienieuws – 13 juli 2024

/in

Deze week in Propagatienieuws:

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF

De voorbije week had weinig bijzonderheden, afgezien van grotendeels kalme geomagnetische omstandigheden en een fluxindex boven de 200 in de tweede helft van de week. Dit is een gunstige combinatie voor DX op de kortegolf. Het actieve zonnevlekgebied AR3738 trok de aandacht van ruimteweerwaarnemers vanwege de aanzienlijke groei. Het heeft de voorbije dagen talrijke kleinere C-vlammen en matige M-vlammen geproduceerd. Alle andere regio’s waren grotendeels stabiel.

Onder deze zomerse omstandigheden was 20 meter zoals verwacht de klok rond open. Ook 17 en 15m zijn vaak tot ver in de nacht bruikbaar voor FT8 met ook openingen naar Oost-Azië. 15 meter bood overdag goede propagatie over lange afstanden. Het pad naar Japan loopt voornamelijk ten noorden van de 60e breedtegraad ligt in de zomer grotendeels in het daglicht zodat de propagatie gemakkelijk in stand blijft.

Sporadische E zal waargenomen blijven worden op 12 en 10 meter, maar er kunnen ook verrassende DX-verbindingen zijn in zuidelijke richting, bijvoorbeeld naar Afrika of Zuid-Amerika, vanwege de sterkere zonnestraling en de daaruit voortvloeiende hogere grensfrequenties.

HF-vooruitzichten

Een groot Coronaal gat was op 11 juli gericht naar de aarde. De zonnewind die daardoor wordt veroorzaakt zal zaterdagavond 13 juli de aarde bereiken.Een kleine (G1) geomagnetische stormwaarschuwing zal van kracht zijn vanaf zaterdag laat tot zondag (UTC). De snelheid van de zonnewind zal toenemen en de geomagnetische omstandigheden zullen naar verwachting actief tot stormachtig worden met een Kp 4-5. De maximaal bruikbare frequenties (MUF’s) hierdoor tijdelijk lager uitvallen Vanaf zondagochtend zal het aardmagnetisch veld weer rustiger worden.

De omstandigheden voor de komende week zullen naar verwachting vergelijkbaar zijn met de afgelopen dagen, met een zonnefluxindex die nog wat kan oplopen tot 220. Er kunnen nog steeds M-klasse zonnevlammen worden verwacht. De kans op een X-flare is met 15% een stuk kleiner.

VHF en hoger

Tropo, regenscatter

Ook de komende dagen zullen lagedrukgebieden blijven passeren met nog steeds onbestendig weer, verwaarloosbare tropocondities en af en toe mogelijkheden voor regenscatter.

Sporadische-E, meteorscatter en Aurora

Als afleiding is er altijd meteoorverstrooiing en het advies is om in de vroege uren voor zonsopgang te kijken, wanneer het aantal willekeurige meteoren wat hoger ligt.

In de nacht van zaterdag op zondag loopt de Kp index op tot bijna 5 maar dat is waarschijnlijk onvoldoende voor aurorapropagatie.

Het Sporadische-E seizoen loopt nog steeds met openingen op 6 en 4 m binnen Europa.

De altijd aanwezige straalstroom geeft veel vorticiteit dat goed kan zijn voor Es-generatie

EME

Maandeclinatie werd weer negatief op vrijdag de 12e, wat ook overeenkomt met apogeum, het punt waarop de maan het verst van de aarde staat. Maanpiek elevatie en padverliezen zullen dus volgende week weer verder dalen. 144MHz hemelruis begint laag begin volgende week oplopend tot een hoogte van 2100 Kelvin op vrijdag.

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre ,  darc.de/der-club/referate/hf/ , Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk,  swpc.noaa.gov, www.solarham.net en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl

Propagatienieuws – 6 juli 2024

/in

Deze week in Propagatienieuws:

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF

Het radioweer is in deze tijd van het jaar vaak vrij stabiel. Het aardmagnetisch veld was grotendeels rustig.

De actieve gebieden zijn allemaal naar de westkant van de zon verschoven. Over het algemeen was er weinig activiteit. De bijzonder actieve regio 3723, voorheen 3664 en 3697, lijkt zijn energie te hebben verbruikt. Na meer dan twee maanden vertoont het geen vlamactiviteit meer. Dit weekend verhuist het gebied weer naar de andere kant van de zon. Er komt waarschijnlijk geen vierde ronde.

De zonneflux is de afgelopen dagen gedaald tot 166. Meteorologen van de Amerikaanse luchtmacht verwachten een verdere daling tot ongeveer 155 eenheden in de loop van de week. Daarna is het afwachten hoe de activiteit zich gaat ontwikkelen van nieuwe zonnevlekkengroepen op de zon. Een analyse van de actieve zonnevlekkengebieden van de zon laat zien dat er drie groeien, twee afnemen en drie stabiel zijn.

HF-vooruitzichten

De MUF over een afstand van 3000 km ligt meestal tussen 18 en 25 MHz. Alleen in de vroege ochtenduren daalt het kortstondig verder, maar blijft net boven de 15 MHz, zodat de 20 m-band de klok rond openblijft. 17 m en 15 m zijn de beste DX-banden. De banden 12 en 10m profiteren het meest van Sporadic E.

Er zijn momenteel geen CME’s onderweg naar de aarde. De meetwaarden en verwachtingen voor de zonnewind zijn normaal, zodat de Kp index beperkt blijft. De rustige omstandigheden zullen daarom waarschijnlijk aanhouden tot het begin van de week en mogelijk daarna als de zonneactiviteit laag blijft. Dit betekent dat de ionosfeer redelijk stabiel zou moeten blijven.

VHF en hoger

Tropo, regenscatter

Dit weekend wordt het weerbeeld nog bepaald door lagedrukgebieden met weerfronten. Tegen dinsdag zou de wind moeten draaien naar oostelijke richting. Voor tropo levert het echter niet meer op dat instabiele en hooguit redelijke condities.

Technisch gezien is het zomer en daardoor zit er veel energie in eventuele buien. Sterker nog, sommige kunnen zwaar en onweersachtig zijn en zijn waarschijnlijk goede kandidaten voor regenscatter.

Sporadische-E, meteorscatter en Aurora

Meteorscatter is bij afwezigheid van grote buien, is het meest waarschijnlijk rond zonsopgang, wanneer willekeurige meteoren vaker voorkomen.

Voor de komende dagen zijn geen geomagnetische stormen te verwachten. Als algemene richtlijn kun je de banden controleren wanneer Kp 5 of hoger is.

Het Sporadic-E seizoen duurt voort, en een Kp index van 3 of minder is ideaal voor Es. Dit onrustige herfstachtige weer zorgt voor veel jetstreams, Het atypische bovenluchtpatroon van de zomer heeft opnieuw een sterke straalstroom boven de Britse eilanden geplaatst. Dus afgezien van de voor de hand liggende zeer short skip paden op de HF-banden, gaat het erom waar de straalstroom naartoe gaat terwijl hij over de ideale afstandsringen voor Es beweegt.

Als we naar het oosten kijken, ziet het pad naar Polen er erg goed uit als we de 100kt-stroming volgen. Het volgende segment over de Baltische staten en Finland kan ook een goede optie zijn om een tweede hop aan de mix toe te voegen.Aangezien deze hoofdstraalstroom erg breed is en zich zuidwaarts uitstrekt tot de Alpen en het Centraal Massief van Frankrijk, zouden er goede padvooruitzichten moeten zijn in een brede boog van de Balkan via Italië naar de westelijke Middellandse Zee en het oosten van Spanje.

EME

De declinatie van de maan is bijna maximaal positief komend weekend dus de maanhoogte zal hoog zijn. Maan apogeum is op vrijdag de 12e dus EME-padverliezen blijven toenemen. 144MHz hemel ruis is laag de hele week.

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre ,  darc.de/der-club/referate/hf/ , Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk,  swpc.noaa.gov, www.solarham.net en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl

Propagatienieuws – 29 juni 2024

/in

Deze week in Propagatienieuws:

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF

De komst van een coronale massa ejectie was aangekondigd voor vrijdag. Wat echter niet verwacht werd, was dat deze CME een zware geomagnetische storm van klasse G4 (k=8) zou veroorzaken met aurora op 2m.

De zonneflux is in de afgelopen vier weken boven de 165 geweest en het 90-daagse gemiddelde is nu 185. De vorige keer was meer dan 20 jaar geleden.

De oostelijke helft van de zon is momenteel bedekt met talloze zonnevlekken, met een aantal actieve regio’s die vanaf de achterkant van de zon naar binnen draaien. De grootste hiervan is onze oude bekende, die 50 dagen geleden poollicht veroorzaakte tot aan de evenaar. Ze was ooit nummer 3664, toen 3697 en nu, bij haar derde verschijning, heeft ze het nummer 3723 gekregen. Tijdens haar nieuwe verschijning vuurde ze een zonnevlam af die bijna de X-klasse bereikte. Toch lijkt ze over het algemeen rustiger te zijn geworden. Desondanks heeft ze nu al de titel van meest actieve regio van deze cyclus – en een goede kans om die uiteindelijk te behouden.

HF-vooruitzichten

Dit weekend worden nog meer CME’s verwacht. Dit betreft zowel een zwakke CME sinds 25 juni onderweg is als de CME die op 27 juni de zon verliet. Er is een kleine kans dat beide tegen zondag de aarde zullen bereiken.

Er zijn momenteel geen coronale gaten op de zonneschijf die een snelle zonnewind zouden kunnen veroorzaken.

Voor de komende dagen zal de zonnefluxindex rond de 190 schommelen, en de geomagnetische storing zal tegen het begin van de week afnemen.

De MUF boven Centraal-Europa zal meestal schommelen tussen 18 en 25 MHz. Hoewel de propagatie in de zomer matig is, zijn de banden tot 15 meter vrij goed en ’s nachts werkt de 17 m-band vaak op de oost-west-lijnen. 10 meter wordt nog steeds gedomineerd door het sporadische E-laag, dat ook veel te bieden heeft op 6 en 4 meter en nu zijn piek bereikt.

We zullen pas midden tot eind september een terugkeer zien naar betrouwbare wereldwijde DX-condities op de hogere banden.

VHF en hoger

Tropo, regenscatter

In de komende dagen bepaalt een lagedrukgebied boven Duitsland de luchtstroming. Het weer is wat instabiel en daardoor is er niet noemenswaardige tropo te verwachten. De dagelijkse temperatuurverschillen tussen dag en nacht kunnen wel nog wat betere signalen opleveren. Van zaterdag op zondag trekt een regengebied over het zuidoosten van Nederland. Mogelijk hebben amateurs buiten die regio daar nog wat aan voor regenscatter.

Sporadische-E, meteorscatter en Aurora

Sporadische meteoren naderen nu het jaarlijkse maximum, dat in de nazomer zal plaatsvinden.

De meteoren buienactiviteit in juli concentreert zich echter rond het einde van de maand.

De meest opmerkelijke bui deze maand is de zuidelijke δ-Aquarïden, met een piek op 31 juli. Maximale ZHR van deze bui is rond 25 hr-1 gedurende ongeveer 2 dagen (λsol= 125 graden tot 127 graden), terwijl ZHR boven de 20 blijft tussen λsol= 124 graden tot 129 graden. Heldere meteoren zijn te vinden rond het maximum, maar daarvoor en daarna zijn meteoren relatief zwak. Twee korte uitbarstingen (beide met ZHR=40 hr-1) werden waargenomen in 1977 en 2003. Voor Europese waarnemers is de Radiant van deze bui alleen ’s nachts/vroeg in de ochtend boven de horizon.

Enkele kleinere buien zijn ook actief rond eind juli: α-Capricorniden wordt gekenmerkt door heldere meteoren met een lage schijnbare snelheid, waardoor deze bui een van de meest spectaculaire is om visueel waar te nemen.

De Kp index liep afgelopen vrijdag hoger op (tot 8) dan in eerste instantie werd verwacht. Hierdoor was er op de VHF-banden DX mogelijk via aurorapropagatie. Mogelijk dat in de loop van de zondag de Kp index weer wat oploopt, maar het blijft afwachten of dit voldoende is om opnieuw aurora mogelijk te maken.

Er is nog steeds de brede zomerpiek van Sporadic-E, die zich in een goed jaar uitstrekt tot de eerste week van september. Hij zal er niet altijd zijn, maar in een testanalyse van Dourbes-gegevens in juni 2022 bereikte 84% van de dagen 10 m, met 18% tot 6 m en ongeveer 10% tot 4 m of hoger. Dit maakt het de moeite waard om de 10m-band te gebruiken om de gebieden met activiteit te markeren en vervolgens de 6m-bakens te controleren voor het geval het sterker wordt om de hogere banden binnen te halen.

Op 2m was er afgelopen maandag er een lange opening richting het Iberisch schiereiland, en vrijdagavond een opening naar Oekraïne en oostelijke Balkan

EME

De declinatie van de maan wordt komend weekend weer positief, dus de piekhoogte van de maan en de vensterlengte zullen toenemen. Perigeum was op donderdag de 27e dus EME padverliezen nemen weer toe. 144MHz hemel ruis is laag aan het begin van de komende week en matig later. Vanaf vrijdagmiddag 5 juli tot zaterdagmiddag 12 uur staan de maan en de zon erg dicht bij elkaar aan de hemel, wat hoge ruis betekent voor alle antennes behalve die met de smalste bundelbreedte.

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre ,  darc.de/der-club/referate/hf/ , Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk,  swpc.noaa.gov, www.solarham.net en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl

Propagatienieuws – 22 juni 2024

/in

Deze week in Propagatienieuws:

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF

De astronomische zomer is begonnen, de dagen zijn lang en we krijgen veel straling van de zon op het noordelijk halfrond. Dit betekent dat de bovenste banden lange tijd open zijn, maar er is ook veel verzwakking overdag. De 17 m en 15 m banden zijn momenteel de banden die het langst geopend zijn met de minste demping en de beste DX.

Op 12 en 10m domineert sporadic E waardoor de sprongafstand kleiner is en er meer hops nodig zijn voor wat DX.

Van de ongeveer zes actieve regio’s op de zon zijn er drie magnetisch complex. Zij zorgen voor aanhoudende M-flare activiteit. Dit verhoogt de zonneflux, die aan het einde van de week rond de 200 eenheden schommelt. Het aardmagnetisch veld is matig actief en er zijn altijd langere periodes van rust.

Waarnemers van het ruimteweer richten zich momenteel op de twee actieve regio’s AR3712 en 3713. Elk van deze zonnevlekregio’s is ongeveer half zo groot als de grote zonnevlek van vorige maand. Beide hebben ‘bèta-gamma-delta’-magnetische velden die energie bevatten voor sterke X-klasse vlammen.

De actieve regio’s met zonnevlekken liggen momenteel op de westelijke helft van de zon. Er komt echter alweer nieuw aanbod aan in de vorm van twee uitgebreide actieve regio’s, waaronder een oude bekende: ex 3664 en ex 3697 zullen weer verschijnen – dan met een derde nummer. Op vrijdag 21 jun 23.30 was er vanuit dit gebied achter de zichtbare zonneschijf weer een grote CME. Deze was echter niet gericht op de aarde.

HF-vooruitzichten

De propagatieomstandigheden zullen de komende dagen vergelijkbaar zijn met die van de voorgaande week. De solarfluxindex is circa 190, de Kp index maximaal 3- met aanhoudend hoge demping op de lage en middelste HF banden.

20 meter is de hele dag open, en 17 en 15m zijn dat ook een groot deel van de nacht, zij het met terugkerende dips omdat de MUF3000 in de loop van de dag een beetje een rollercoaster is.

Tip: Wie volgend weekend Ham Radio 2024 in Friedrichshafen aan het Bodenmeer bezoekt, mag twee boeiende presentaties op de zaterdag van de beurs niet missen: Dr. Frank Stefani, natuurkundige aan het Helmholtz-Zentrum Dresden-Rossendorf (HZDR), zal het hebben over de zonnedynamo; en František K. Janda, OK1HH, over de ontwikkeling van de radioweervoorspelling.

VHF en hoger

Tropo, regenscatter

Het weer probeert te veranderen naar een meer zomers patroon, wat betekent dat de hoofd straalstroom verder naar het noorden zal liggen dan in de afgelopen weken. Hierdoor kan ook een hogedrukgebied op de Atlantische oceaan een gunstiger positie krijgen en daardoor wat gebieden met verhoogde tropo boven zeewater. In hoogzomerse dagen zijn paden over zee of langs de kust vaak goed, maar paden over heet land doen het overdag niet zo goed. Concentreer je op de nacht of vroege ochtend, vooral als het mistig is.

Voor de verandering komen er een aantal drogere dagen aan zodat er weinig kans is op regenscatter

Sporadische-E, meteorscatter en Aurora

De verandering in het patroon in de straalstroom heeft ook invloed op sporadic-E. De nadruk voor Sporadic-E paden zal geleidelijk verschuiven van het typische Midden-Europa en Middellandse Zeegebied naar misschien Scandinavië en de Baltische staten. Richting westen lijken de mogelijkheden naar het Caribisch gebied minder gunstig dan naar de USA en Canada.

Hoewel er verschillende perioden zijn geweest met een licht verhoogde Kp-index, was dit te weinig voor aurora. De lichte zomernachten betekenen dat zichtbaar poollicht zeer onwaarschijnlijk is, maar kijk wel uit naar nachtwolken aan de noordelijke horizon rond middernacht. Noctilucente wolken zijn dunne, piekerige wolken die ’s nachts een blauwe of zilverachtige tint krijgen wanneer ze verlicht worden door zonlicht van onder de horizon.

EME

De maan staat komend weekend op minimale declinatie, dus de piekhoogte is laag en de gebruiksmogelijkheden zijn kort. EME-padverlies daalt als we perigeum naderen komende donderdag de 27e. 144MHz hemelruis is hoog dit weekend maar daalt naar laag begin volgende week.

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre ,  darc.de/der-club/referate/hf/ , Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk,  swpc.noaa.gov, www.solarham.net en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl

Propagatienieuws – 15 juni 2024

/in

Deze week in Propagatienieuws:

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF

De zomer op het noordelijk halfrond is niet alleen maar goed nieuws. Het F2-gebied heeft een lager hoogte, de MUF valt lager uit en demping door de D laag op de lagere banden is hoger als in de winter. Dit is vooral merkbaar boven 21 MHz. Aan de andere kant is de 20 meter band de klok rond open. Zelfs 17 meter is meer dan twintig uur open. Gebieden in zuidelijke richtingen zijn bevoordeeld – vanwege de stand van de zon.

Momenteel is ook een afname van de zonneactiviteit waarneembaar. De grote zonnevlekgroep AR3967/3664, die verantwoordelijk was voor geomagnetische storingen en het fascinerende poollicht op 10 en 11 mei, bevindt zich nu weer aan de kant van de zon die van de aarde af gericht is. Desondanks is hij nog steeds erg actief, met een aanvoer van protonen, die de aarde nog steeds beïnvloeden.

Vorig weekend en opnieuw op woensdag hebben we dat gemerkt. Het resultaat was een zogenaamde poolkapabsorptie (PCA). Deze wordt veroorzaakt door protonvlammen met energieën van meer dan 10 miljoen elektronvolt, die leiden tot een aanzienlijke ionisatie van de D-laag boven de poolgebieden. Dit resulteert in een sterke verzwakking van de polaire signaalpaden, vooral in de lagere en middelste banden. Zo’n PCA kan meerdere dagen duren.

HF-vooruitzichten

Op zaterdag 15 juni is de Kp 5 en daarmee wat hoger dan verwacht. De voorspellingen van voor de komende week zijn nog voorzichtig wat betreft de ontwikkeling van de zonneflux. Aanvankelijk kan een maximum van 170 tot 180 eenheden worden verwacht. De maximaal bruikbare frequentie zal dan variëren 16 en 25 MHz

Tegen het einde van de maand verwachten zowel NOAA- als USAF-meteorologen een toename tot boven 200 als het nog steeds actieve gebied 3697 weer aan de oostelijke rand van de zon verschijnt – maar dan met een derde, nieuwe, aanduiding.

F2-laag propagatie op de 10m band zal schaars zijn. Door een steeds stabieler wordende E-laag zijn er wel herhaaldelijk kortdurende sporadic E openingen van uren, zelfs op 50 MHz en hoger, ook op de VHF-omroepband. Op donderdag konden radiozenders uit Rusland, Oekraïne, Bulgarije, Griekenland, Turkije en Italië, Spanje en Frankrijk daar worden ontvangen, in sommige gevallen met langdurige sterke signalen. Dit werd gemeld door luisteraars in de mailinglijst voor ontvangst op afstand “A-DX” van Christoph Ratzer, OE2CRM.

VHF en hoger

Tropo, regenscatter

Ook in de komende dagen wordt het weer bepaald door een lagedrukgebied, deze keer ten oosten van Schotland. Het levert in onze regio instabiel weer op met hooguit marginale tropo en wederom kansen voor regenscatter.

Sporadische-E, meteorscatter en Aurora

Er zijn deze week geen noemenswaardige meteorenregens. Wel zijn er rond zonsopgang random meteoren.

De poollichtovaal wordt regelmatig beïnvloed door de zonnewind waardoor de Kp index wat oploopt. Voor de komende dagen is de trend echter dalend met daardoor de kans op aurora klein is. DE korte nachten maken het ook onwaarschijnlijk dat het noorderlicht zichtbaar zal zijn.

Hoogzomerse Sporadische-E propagatie zorgt voor dagelijkse contacten, dus het is de moeite waard om elke dag de VHF-banden te controleren. Onthoud dat deze openingen niet altijd bereikbaar zijn vanuit alle delen van ons land. Een van de kenmerken van Sporadic-E is dat aan elk uiteinde van het pad de ‘signaalvoetafdruk’ erg klein is. Zelfs in een drukke opening kunnen signalen nog steeds aan je voorbijgaan, maar je moet blijven monitoren voor het geval er een Sporadic-E pad opent dat je station aan een uiteinde omvat.

EME

De declinatie van de maan is weer negatief vanaf dit weekend, tot vandaag de 16e. EME-pad verlies was op zijn hoogst op apogeum op vrijdag de 14e. 144MHz hemelruis begint de week laag maar stijgt gestaag en bereikt meer dan 3.000 Kelvin op vrijdag de 21e.

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre ,  darc.de/der-club/referate/hf/ , Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk,  swpc.noaa.gov, www.solarham.net en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl

Propagatienieuws – 8 juni 2024

/in

Deze week in Propagatienieuws:

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF

Het gemiddelde aantal zonnevlekken in mei 2024 was 172, het hoogste in 22 jaar. Ook juni heeft tot nog toe veel zonnevlekken.

Afgelopen week was het rustig, tot vrijdagochtend. Toen was er een coronale massa-ejectie. die zorgde voor een opening in de magnetosfeer van de aarde en de K-index bereikte een sterkte van 6, wat overeenkomt met matige G2 storm volgens de NOAA-classificatie. De storm beïnvloedde vrijdagmiddag merkbaar de propagatie over de polen

Afgezien van de vrijdag was de afgelopen week rustig.

De Kp-index was meestal 3 of lager, terwijl de zonnefluxindex de hele week constant 175 en hoger was. Als gevolg daarvan waren de kortegolfcondities vrij goed, met maximaal bruikbare frequenties die regelmatig de 21 MHz bereikten over een afstand van 3000 km, en vaak 24 MHz.

Sporadische E-regio propagatie werd herhaaldelijk waargenomen op de 10 m band: Stations uit heel Europa verschenen, soms vrij stabiel, op de 28 en 50 MHz banden.

HF-vooruitzichten

Voor de komende dagen wordt een daling van de zonnefluxindex verwacht van 185 naar 170.  We hebben nu de typische zomercondities in de ionosfeer. Terwijl in de winter de MUF in een achtbaan zit en er 30 MHz of meer kan liggen tussen de laagste waarde ’s nachts en de hoogste ’s middags, schommelt deze waarde boven Midden-Europa momenteel slechts tussen ongeveer 16 en 26 MHz. 20 meter blijft dus de klok rond open, terwijl 17 en 15 meter de meest stabiele bruikbaarheid bieden aan de bovenkant.

De momenteel licht toegenomen zonnewinden zouden tijdens het weekend moeten aanhouden, vooral omdat een langgerekt coronaal gat op de zon dan naar de aarde gericht zal zijn.

De zonnevlekkengroep die vorige maand de zware storm heeft veroorzaakt, heeft zo zaterdag 01:49 UTC een M9.7 vlam geproduceerd. Dit resulteerde in een grote uitbarsting van plasma. Omdat de uitbarsting plaatsvond aan de zuidwestelijke rand, zou deze voornamelijk naar het westen gericht moeten zijn en weg van de aarde. De eruptie is echter  wijdverspreid.

Op zaterdagochtend is een “sneeuwstorm” aan de gang met energetische deeltjes de LASCO-detectoren aan boord van het SOHO-ruimteschip bombarderen.

De stralingsstormdrempel (S3) is om 08:00 UTC (8 juni) overschreden. De rand van de plasmawolk komt ook richting aarde. Dit betekent maandag opnieuw een matige geomagnetische storm met een Kp van 6.

VHF en hoger

Tropo, regenscatter

In de komende dagen ligt Nederland op afstand van echte hoge of lagedrukgebieden. De wind komt uit het noorden over e Noordzee. Tropocondities zijn niet noemenswaardig; er is wel wat neerslag te verwachten met kansen op regenscatter.  Het ziet er echter naar uit dat dit bewegende buien of regenbanden zijn, wat betekent dat je behoorlijk behendig moet zijn met de rotor om het scattergebied te volgen.

Sporadische-E, meteorscatter en Aurora

Een plasmawolk van een CME komt ook richting aarde. Dit betekent maandag opnieuw een matige geomagnetische storm met een Kp van 6. En dus kans op aurora.

Het begin van juni staat bekend om kleine meteoorgebeurtenissen en zou de moeite waard moeten zijn voor diegenen die de meteorscatter gebruiken.

Er waren verschillende Sporadische-E openingen die ook een paar keer de 2m band bereikten. Afgelopen zondag 2 juni was er een drie uur durende opening op 6 en 4 meter.

Sporadic E valt het eerst op in de 10m-band en verplaats zich dan via de VHF-banden van 6m, 4m en uiteindelijk 2m naarmate de Sporadic-E-propagatie sterker wordt.

Over het algemeen is de noordelijke straalstroom vrij dominant en bevat een duidelijke hoogtetrog die Zweden zal passeren. Dit zal ook een goede regio zijn om wat Es te verwachten. Dit suggereert dat ofwel short skip op HF en paden naar Scandinavië en de Baltische staten. De zuidelijke tak van de straalstroom van de Azoren naar Zuid-Spanje ziet er ook redelijk actief uit met een scherpe trog over Spanje en de stroming die zich uitstrekt over de westelijke Middellandse Zee naar Noord-Italië. Het Atlantische deel van het patroon ziet er ook gunstig uit voor paden naar de Caraïben zoals al blijkt uit de 10m clusters en kan beschikbaar zijn voor 6m als de Kp index niet opnieuw stijgt.

Multi-hop paden naar het Verre Oosten of Amerika vereisen een goede antenne zoals een beam, maar single-hop Europese Sporadic-E propagatie kan erg sterk zijn en elke antenne zal het werk doen.

EME

Maan declinatie is op zijn maximum dit weekend voor de DUBUS 10 en 24GHz EME contest, maar EME-pad verlies neemt toe. 144MHz hemelruis is de hele week laag.

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre ,  darc.de/der-club/referate/hf/ , Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk,  swpc.noaa.gov, www.solarham.net en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl

Propagatienieuws – 1 juni 2024

/in

Deze week in Propagatienieuws:

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF

Het zonnevlekkengebied dat 10 mei de goed zichtbare aurora heeft veroorzaakt, heeft de rotatie om de zon achter zich en is nog steeds actief. Zo was er vrijdagavond 2203 UTC een krachtige zonnevlam van magnitude X1,1, de derde X-vlam deze week en nu de 48e van de huidige zonnecyclus 25. De aanduiding is wel gewijzigd van AR3664 naar 3697 en deze groep shuift in de komende dagen naar een positie van waaruit CME’s de aarde makkelijk kunnen raken.  

Op woensdag was er ook een langdurige X1.4 zonnevlam in hetzelfde zonnevlekgebied. Aanvankelijk gingen ruimteweerwaarnemers ervan uit dat de coronale massa-ejectie (CME) voornamelijk oostwaarts en weg van de aarde gericht was. Deze voorspelling werd echter bijgesteld. Modelberekeningen toonden aan dat de CME dicht genoeg bij de aarde zou passeren en een matige geomagnetische storm van klasse G2 zou genereren.

Over het geheel genomen lijkt het er echter op dat het aardmagnetisch veld, afgezien van geomagnetisch verstoorde perioden, slechts matig onrustig is. De zonneflux steeg de afgelopen week van 156 naar 179.

HF-vooruitzichten

De zonneflux zal in de komende dagen nog wat oplopen tot 200. Op zaterdag 1 juni kan de Kp index nog oplopen tot bijna 6 en matige geomagnetische storm veroorzaken met verminderde propagatie. In de dagen daarna zullen alle banden tot 15 meter geopend zijn, af en toe ook 12 meter. De 17 en 15m banden lijken de beste DX te leveren, met paden naar het oosten in de ochtend en naar het westen in de late namiddag en vroege avond.

Sporadische E openingen komen nu vaker voor op 10 en 6 meter. De afsnijfrequentie foF2 ligt overdag tussen 6 en 8 MHz, zodat er geen dode zone is op 60 meter, en vaak ook niet op 40 meter – waardoor beide banden geschikt zijn voor QSO’s binnen Nederland.

Er zijn nog maar drie weken te gaan tot de zomerzonnewende op donderdag 20 juni om 2051 UTC. De zon staat dan op haar hoogtepunt op de Kreeftskeerkring. Hierdoor vinden we nu de hoogste MUF voor een afstand van 3000 km in de avond. Het is daarom de moeite waard om ’s avonds laat de 17 en 15 meter banden en de 20 meter banden te observeren. Hoewel de zon hier al onder is, is er nog steeds voldoende ionisatie in de F-regio om lange hops te ondersteunen op sommige DX-paden, met als gevolg dat 20 meter ’s nachts volledig openblijft.

VHF en hoger

Tropo, regenscatter

Na lange tijd verschijnt weer een hogedrukgebied ten westen van Ierland en daardoor krijgen de kaarten op dxinfocentre weer wat kleur met dit weekend verhoogde tot sterke tropo boven de Noordzee. Ook het gebied tussen Ierland en Spanje biedt goede tropo.

De kans op buien, en daarmee op regenscatter nemen af.

Sporadische-E, meteorscatter en Aurora

Begin juni zijn er verschillende kleine meteoorregens met daarvan drie opmerkelijk overdag.

Twee grote buien (Arietiden en ζ-Perseiden) met een piek op respectievelijk 7 en 9 juni in 2024, worden beide gekenmerkt door een breed maximum (met mogelijke submaxima) en een hoge ZHR-waarde, waardoor de eerste helft van juni een van de beste perioden van het jaar is voor MS-Dxing bij daglicht. Merk op dat de twee maxima de neiging hebben in elkaar over te lopen, en er zijn aanwijzingen dat deze twee buienmaxima in juni nu elk tot een dag later vallen dan hierboven aangegeven.

Voor beide meteoorregens komt de straling heel laat in de nacht boven de horizon en culmineert in de late ochtend aan de Europese hemel; in Centraal-Europa (en lagere breedtegraden) is de stralingshoogte zelfs te hoog rond het middaguur, waardoor de radio-efficiëntie daalt. Voor beide buien gaat de straler aan het eind van de middag onder. Voor waarnemers in Centraal-Europa is de beste geometrische efficiëntie te vinden in de vroege ochtend (voorkeur voor N-NO en S-ZW richtingen) en vroege middag (voorkeur voor N-NO en S-ZO richtingen).

Zelfs de β-Tauriden overdag, met een piek op 28 juni, wordt gekenmerkt door een vrij goede ZHR.

Deze meteoren bieden mogelijkheden voor meteorscatter en leveren brandstof voor Sporadische-E-propagatie, die volgens raketmetingen bestaat uit langlevende meteoorionen.

Es wordt vaak geassocieerd met de positie van straalstromen in de bovenste troposfeer vanwege de turbulentie die deze snelstromende luchtstromen genereren.

Er zijn een aantal zeer duidelijke shear-lijnen aan de binnenrand van deze straalstroom en dit genereert mogelijk extra vorticiteit (draaiing) in de atmosfeer en turbulentie. In feite bevat het hele gebied van dit hogere laag veel gebieden met verhoogde wervelingen. In combinatie met de extra meteoren in deze eerste week van juni zien de vooruitzichten er goed uit voor de komende dagen. Natuurlijk kan zonneactiviteit er een puinhoop van maken, dus houdt de Kp-index in de gaten.

Op 27 mei 2024 werd er een stukje radiogeschiedenis geschreven met de allereerste ontvangst van een trans-Atlantisch FM radiostation op het Europese vasteland.

FMDXer Mauricio Molano in Cáceres in het westen van Spanje wist een aantal stations te loggen, waaronder CHCM-FM in Marystown, Newfoundland op 88,3 MHz. Propagatie was vrijwel zeker double hop Sporadic E.

Dit is niet de eerste keer dat er trans-Atlantische FM-zenders in Europa te horen zijn, maar alle voorgaande ontvangstrapporten hadden betrekking op het Verenigd Koninkrijk en Ierland. Dit is de eerste keer dat er een trans-Atlantisch ontvangstrapport is voor het Iberisch schiereiland en het vasteland van Europa.

[meer op https://ei7gl.blogspot.com/2024/05/trans-atlantic-opening-on-fm-band-87.html ]

De uitgebreide multi-hop paden hebben eerder dit seizoen al opties gegeven naar het Verre Oosten en zullen later ook beschikbaar zijn voor de States en het Caribisch gebied. Zuidelijke routes naar het Caribisch gebied kunnen een nuttige ring van straalstroomactiviteit vinden rond het bovenste laag nabij de Azoren, terwijl noordelijke routes naar de oostelijke staten dankbaar zullen zijn voor de 100kt plus straalstroomkern ten zuiden van Groenland.

EME

De declinatie van de maan werd weer positief op zaterdag 1 juni, dus de komende week zullen de maanvensters langer worden. EME padverlies daalt, het bereiken van een minimum op perigeum vandaag, zondag 2 juni. 144MHz hemelruis is laag, behalve op donderdag wanneer de zon en de maan dicht bij elkaar aan de hemel staan.

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre ,  darc.de/der-club/referate/hf/ , Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk,  swpc.noaa.gov, www.solarham.net en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl

Propagatienieuws – 25 mei 2024

/in

Deze week in Propagatienieuws:

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF

In de afgelopen week wisselden verstoorde en rustige perioden elkaar af. In de rustige fasen was de zonnefluxindex van rond de 200 voldoende om ook bovenste banden te laten openen. De 10 meter band opende ’s middags in de richting van Japan, de 12 meter band opende ’s avonds laat in de richting van Nieuw-Zeeland en de 20 meter band bleef ’s nachts open. De gunstige propagatieomstandigheden zijn niet blijvend. Een ouder zonnevlekkengebied is tijdens de route aan de achterkant van de zon blijven bestaan en is inmiddels verschenen aan de noordoostelijke rand naar de voor ons zichtbare zonzijde. Het is deze grote en actieve zonnevlek die de extreme geomagnetische storm van 10 en 11 mei veroorzaakte. Er zijn aanwijzingen dat dit gebied een sterke, actieve zonnevlekkengroep is gebleven.

HF-vooruitzichten

Het risico op röntgenvlammen zal tegen het begin van de week aanzienlijk toenemen.Daarnaast zal het risico op verstoring van het aardmagnetisch veld in het weekend toenemen. Dit komt door de twee coronale gaten CH39 en CH40 en door uitbarstingen van filamenten op de zon, die donderdag plaatsvonden en coronale massa-ejecties veroorzaakten. Voor de komende dagen wordt een wat dalende zonneflux van circa 150 verwacht maar deze waarschijnlijk in de loop van de week stijgen tot 200 meer. De Kp zal variëren tussen 2 en 4.

In rustige fases zullen alle bovenste banden opengaan tot 15 meter, die DX biedt tot middernacht. 10 en 12 meter zijn eerder sporadisch open. En er kunnen bijna dagelijks sporadic E openingen worden waargenomen op 12, 10 en 6 meter, met de kenmerkende kortere afstanden. De 20 meter-band, zal de klok rond open zijn voor DX, en de 17 meter band is dat gedurende ongeveer 16 uur per dag. 17 meter is minder hectisch dan de 20 meter band. Michael DL2YMR heeft een YouTube-video gemaakt waarin hij de voordelen van deze WARC-band uitlegt. [

 https://www.youtube.com/watch?v=nFaRX0Nb78o ]

De kritische frequenties liggen overdag boven 8 MHz zodat 40 m een goede band is voor verbindingen binnen Nederland.

Hulpvraag: Voor een lezing ben ik op zoek naar enkele audiofragmenten met het effect van auroravervorming op FT8 signalen op 40 t/m 10m tijdens de storm van 10 en 11 mei jl. WSJT-X heeft b.v. de mogelijkheid om standaard alle decodes als waf file op te slaan. Dat stond bij mij helaas uit. Reactie kunnen naar mijn @veron.nl mailadres.

VHF en hoger

Tropo, regenscatter

Het weer in onze regio wordt voorlopig nog bepaald door langstrekkende lagedrukgebieden. Tropocondities zijn daardoor niet noemenswaardig en met enige regelmaat zijn er buien voor regenscatter. Nu het zomerseizoen aanstaande is, zullen onweersachtige ontwikkelingen vaker voorkomen en daarmee grotere regendruppels en betere reflecties.

Sporadische-E, meteorscatter en Aurora

Voor aurora is het men name interessant om te zien of de opnieuw zichtbare zonnevlekkengroep die op 10 en 11 mei aurora heeft veroorzaakt, ook komende week sterke zonnevlammen produceert. De zonneactiviteit blijft zorgen voor willekeurige gebeurtenissen die de Kp-index naar hoge waarden tillen. Een Kp-index van meer dan 5 geeft aan dat er kans is op aurora

De primaire DX-modus in deze tijd van het jaar is Sporadic-E. De periode eind mei en begin juni wordt vaak beschouwd als een piekperiode. Zoals velen zullen weten, is de 10m-band een nuttig startpunt om het begin van een opening te identificeren, en controleer vervolgens de hogere banden naarmate de gebeurtenis sterker wordt. Dit wordt vaak merkbaar door een kortere skip afstand op de 10m-band.

De andere basistip is om de dagelijkse blog op de Propquest.co.uk-website te gebruiken voor commentaar over de effectiviteit van de verschillende patronen in de bovenlucht, zoals straalstromen, die van invloed kunnen zijn op de locatie waar Sporadische-E-propagatie optreedt.

Op 19 mei 2024 meldde FMDXer Paul Logan in het noordwesten van Ierland de ontvangst van een radiozender in Groenland op 91,0 MHz. De zender bevindt zich aan de oostkust van Groenland, heeft een effectief uitgestraald vermogen van slechts 100 watt en werkt in verticale polarisatie.  De afstand is 2095 km en de propagatiemodus was Sporadic-E.

Groenland maakt technisch gezien deel uit van Noord-Amerika en dat duidt hopelijk op enkele zeer zeldzame trans-Atlantische signalen op de FM-band in de komende weken.

[ https://ei7gl.blogspot.com/2024/05/fm-radio-station-on-91-mhz-in-greenland.html ]

EME

Zaterdag de 22e is de laagste maandeclinatie van de maand, dus volgende week zullen de maanvensters langer worden. EME-pad verlies daalt, maar we zijn nog steeds meer dan een week van perigeum, het dichtste punt bij de Aarde. 144MHz hemelruis begint de week hoog, omdat het meer dan 2500 Kelvin bereikte op zaterdag de 25e. Het is laag voor de rest van de week.

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre ,  darc.de/der-club/referate/hf/ , Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk,  swpc.noaa.gov, www.solarham.net en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl