Propagatienieuws – 10 maart 2024

Deze week in Propagatienieuws:

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF

Afgelopen zondag was er in de tweede helft van de dag een magnetische storm, maar deze viel wat sterker uit dan verwacht. Dit leidde tot zeer goede Aurora condities op 6m voor heel Noord-Europa en was zichtbaar tot op onze breedtegraad. De aanleiding was een coronale massa-ejectie. Het plasma van een uitbarsting van een M-klasse zonnevlam op 28 februari raakte het aardmagnetisch veld op zondagmiddag 3 maart. De Kp-index steeg tot meer dan 5 gedurende meer dan negen uur – een magnetische storm. De snelheid van de zonnewind was een weinig spectaculaire 350 km/s, maar omdat het interplanetaire magnetische veld zuidwaarts gericht was, kon het zonneplasma zich gemakkelijk koppelen aan het magnetische veld van de aarde.

De effecten op de propagatievoorwaarden volgden de theorie: de maximaal bruikbare frequentie over een sprongafstand van 3000 km (MUF3000) daalde aanzienlijk. Dit had waarschijnlijk de meeste invloed op de noordelijke paden, terwijl de zuidelijke paden relatief onbeschadigd bleven.
Bij de ionosonde in Dourbes/België werd op zondag rond 1120 UTC een waarde van 39 MHz gemeten. Tegen 1430 UTC was het al gedaald tot onder de 28 MHz. De ionosfeer herstelde zich pas maandagmiddag, toen de MUF rond 1110 UTC weer steeg tot een waarde van meer dan 28 MHz. Dit betekent dat de 10 m-band pas na ruim twintig uur weer bruikbaar was. De rest van de week bracht vervolgens weer grotendeels ongestoorde propagatieomstandigheden en de Kp-index bleef onder de 3.

HF-vooruitzichten

Voor de komende dagen verwacht NOAA een gematigde activiteit op de zon, met een Solarfluxindex van 125 tot 130 die eind van de week weer toeneemt naar 160 tot 180. De Kp index blijft voorlopig laag net als de kans op radio black-outs.

Dit belooft goede condities op zowel de onder- als bovenband met een algehele positieve trend – met een MUF3000 van meer dan 30 MHz overdag en rond de 10 MHz ’s nachts.

VHF en hoger

Tropo, regenscatter

In de komende dagen ligt een niet al te sterk lagedrukgebied bij Nederland. Tropo condities zijn er niet of nauwelijks te verwachten m.u.v. wat verbeteringen bij het dagelijkse stijgen en dalen van de temperatuur. Maandag en dinsdag wordt neerslag verwacht en zijn er mogelijk kansen op regenscatter.

Sporadische-E, meteorscatter en Aurora

De Kp index is momenteel te laag voor Aurora voor onze regio, maar maart is statistisch de maand met de meeste Aurora’s. Een analyse over een periode van 75 jaar komt tot de conclusie dat maart meer geomagnetisch actieve dagen heeft dan elke andere maand van het jaar. Oktober volgt op de voet. Dit komt door het Russell-McPherron-effect. Kort gezegd ontstaan er in de weken rond de equinox scheuren in de magnetosfeer van de aarde, waardoor de zonnewind tot diep in de poolgebieden kan doordringen en – op het noordelijk halfrond – het noorderlicht kan activeren.

Er is de laatste tijd af en toe een kortstondige puls van Sporadic-E te zien op de grafieken van Propquest. Dit was soms merkbaar op de LF-banden maar is nog geen grote speler voor de gebruikelijke Sporadic-E banden van 10m, 6m en hoger. Echter, op digitale modi hebben Britse stations afgelopen week 50MHz trans-equatoriale propagatie, of TEP, naar Afrika waargenomen.

EME

Voor EME-operators is de declinatie van de maan nog steeds negatief, maar wordt maandag weer positief. Padverliezen naderen het minimum met perigeum vandaag, zondag de 10e. 144MHz hemelruis is de hele week laag, behalve vandaag, de 10e, wanneer de Zon dicht bij de Maan staat en in de bundelbreedte van antennes.

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre ,  darc.de/der-club/referate/hf/ , Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk,  swpc.noaa.gov,  en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl